I epizoda alusaripe vaši mis si kerdi e čhavenge katar 6 dži 10 berš. I tema e epizodaki si e dživdipaske molipa thaj korkoripatjavipe e čhavengo.
E manuša si resaripe katar e ververikane molipa thaj komparacia katar aver manuša vaj korkori pestar. Adaleske si bare džanlipastar kore čhave te ovel vazdime o korkoropatjavipe te šaj te ovel vazdime i pozitivnikani piktura peske. O korkoropatjavipe si hošipe kaj amen isi mol thaj kodolesa amen siam majbaredžanlipaske thaj korkore amenge patjasa. Kodova si phandlo amare kapacitetosa, ko kodova soske amen šaj te ova phirne, so amenge džal šukar thaj so šaj te keras. Korkoropatjavutno si kodova čhavo save so isi šukar ginipe peske.
Ano socialnikano maškaripe (xurdelin, škola, sportesko klubo...) e čhave majbut dikhen te oven sar e aver čhave so si trujal lende. Kodova šaj te anel lenge thaj pozitivnikane thaj negativnikane informacie lenge korkorenge kodoleske so dikhen kathe si zurale thaj kišle. Kana isi kodo dikhipe ovel vazdime lengo korkoro patjivipe. Vov si dikhipe e personalnikane molengo, thaj e molipango aver manušengo. Majbut si amenge katar baro džanlipe e manušengo saven amen kamas. Kodoleske ano keripe pozitivnikane pikture amenge kori e čhave bari rola khelen majbut e daja/dada thaj e bare manuša save so si phandle ano dživdipe kori o čhavo.
Soske si šukar e čhaven te ovel učo gindipe peske thaj korkori patjavipe?
E čhaven saven isi korkoro patjavipe peste, generanikane si baxtagorale ano dživdipe, lokhe oven amala, lošale si thaj pherde energiasa, baxtagorale keren kolaboracia. Džanen te anen decizie, kreativno si, sigurna peske kapacitetongo, isi len pošukar baxtagor ani škola. So o čhavo isi les bareder korkoro patjavipe kodobor ka ovel thaj o patjavipe ane peske kapacitete.
Sar te vazde o korkoro patjavipe kore čhave thaj te barjare korkoro patjavipasko čhavo?
Nane lakho te ove daj/dad vaj arakhutno thaj te arakhe baxtalo, lošalo, sigurno, korkoro patjavipasko thaj emocionalnikano stabilnikano čhavo. Majbut si kodova bare džanlipastar kana isi sigutno tempo e dživdipasko, kana isi bareder buti e dajen/daden, nanipe butjako thaj pokinipe e lovengo, asari e mediengo thaj aver butjengo.
Kana barjare e čhave šukar si te ovel tut ki godi kodova so e čhaveske si trubutno vašo barjovipe. But bare džanlipastar e čhaveske si e „Štar bare bara e dajipasko/dadipasko so si ano majbaro intereso e čhavesko“.
Sako dive sikaven e čhaveske so mangen les (angali, asavin, dikhipe kaj arakhen les) thaj thaj so si tumenge but bare džanlipastar. Sikaven leske lačhipe, tatipe, gajlja thaj preperipe. Vakeren leske so mangen les thaj kana sen xoljame leske. Den vaxti leske bizo mobitelo, televizia, amala – dromaren tumen ko tumaro čhavo.
E čhaveske si trubutno sigurnipe. Den les normative thaj struktura. Sikaven les save čipote si šukar a save našukar. Pobuter vakeren „va“ numaj so vakeren „na“. Vakeren e čhaveske savo konkretikano čipotipe lestar adžikeren, so šaj te kerel, ko than te vakeren so našti te kerel. Ašaren les so pobuter, numaj na sakone xurdipaske.
- Respektipe e čhavesko sar persona
Keren leske respekto. Len les asavko sar so si thaj leske negativnikane thaj pozitivnikane rigenca. Arakhen e pozitivnikane. Šunen tumare čhave. Respektirinen leske ginde thaj hošipa.
Interesosa dikhen leke idee, phandindo athe thaj leske aktivipa. Ikeren e čhave ke leske bahania, den les kuražo ane leske realiziripe e gindipango thaj den les šajdipa te ovel les baxtagor. Den dumo e čhaveske korkoripaske.
Sa akava šaj te keren numaj te isi biagoresko kamipe, dendo dumo thaj lesko leipe. Korkorutno si kodo čhavo savo so patjal ano peste. Majbut leske e daj/dad šaj te keren kana vov si lenca thaj kana si maškar e čhave. Tadani e čhave hošinen pumen molipasa thaj respektosa.
Akaja epizoda si but lačho misal sar te ovel vazdime o barjovipe e korkoripasko thaj korkori patjavipasko ani familia:
- Vaxt kana si dendo e familiake- ratjako nakhlo vaxt
- Šunipe thaj respektipe e čhavesko thaj leske pharipasko- i racori Olgica kodoleske so nane la vidžj ano alusaripe vaši mis.
- Vazdipe e čhavesko te kerel lafi vaše leske hošipa- sar te legarel pes e našalipasa.
- Sikavdipe e kvalitetako thaj e baripango e čhavengo – but lačhi, majšukar, majgodjaver, majruhiali...
- Sikavdipe e bare dživdipaske baripango –amalipe, šukaripe thaj džanipe
O mesažo ano agor si. „Majbare džanipastar si te ove šukar thaj godjaver, thaj adaleske so o šužipe thaj i slava nakhen sig!“
„O Garavdo divari e racako Matildako” si lutkengi seria e čhavenge. I Raca Matilda si bibi e racorengi Janko thaj Olgica, a lenca ano kher dživdinen i rajni Roza, i bakhri Lujza. Sar misafira aven lenge butvar e amala o bašno Pjer, o xer Alojz thaj o kanzavuri Leopold. Sako irat, kana e racore džan te soven i Matilda ano garavdo divari xramonel e diveske putarde ileske čipote peske amalenge thaj peske but mangle racorenge- Janko thaj Olgica.